1. Nguồn gốc khoa Tử vi đẩu số
Nhiều người thắc mắc tử vi đẩu số bắt nguồn từ đâu? Câu trả lời này đến nay vẫn còn chưa rõ ràng. Đời nhà Gia Tĩnh thuộc Minh triều có lưu truyền cuốn Tử vi Đẩu số Toàn thư do tiến sĩ La Hồng Tiên biên soạn. Lời tựa nói tử vi đẩu số là của tác giả Hi Di Trần Đoàn, sống vào đời Bắc Tống, Trung Quốc.
Trích lời tựa cuốn Tử vi Đẩu số Toàn thư: “Thường nghe nói cái lý của số mệnh rất huyền vi ít ai biết cho tường tận để mà thuận thụ coi công danh phú quí trên đời đều có mệnh. Tôi vì muốn biết, đã tới tận núi Hoa Sơn chỗ ông Hi Di Trần Đoàn đắc đạo để chiêm bái nơi thờ tự của bậc đại hiền. Lúc ra về thì thấy một vị cao niên thái độ ung dung, chân thành đưa cho tôi cuốn sách mà bảo: “Đây là Tử vi đẩu số tập của Hi Di tiên sinh”.
Các sách về Tử vi sau này cũng đều thống nhất rằng người đầu tiên tổng hợp, hệ thống lại thành môn bói này là Trần Đoàn tức Hi Di Lão Tổ. Ông là người đất Hoa Sơn, phía Nam huyện Hoa Âm tỉnh Thiểm Tây.
Tương truyền rằng khi ra đời, ông bị sinh thiếu tháng, nên mãi hơn hai năm mới biết đi, thủa nhỏ thường đau yếu liên miên. Trần Đoàn học văn không thông, học võ không đủ sức, thường suốt ngày theo phụ thân ngao du khắp non cùng thủy tận.
Cha của Trần Đoàn là nhà thiên văn, lịch số đại tài đương thời. Trần Đoàn bắt đầu học thiên văn năm 8 tuổi. Bộ Triệu Thị Minh thuyết Tử Vi kinh thuật rằng: “Tiên sinh 8 tuổi mà tính còn thơ dại. Lúc nào cũng ngồi trong lòng thân phụ. Một hôm thân phụ tiên sinh phải tính ngày giờ mưa bão trong tháng, bị tiên sinh quấy rầy, mới dắt tiên sinh ra sân, chỉ lên bầu trời đầy sao mà bảo:
- Con có thấy sao Tử Vi kia không?
Đáp: - Thấy.
Lại chỉ lên sao Thiên Phủ mà hỏi: - Con có thấy sao Thiên Phủ kia không?
Đáp: - Thấy.
- Vậy con hãy đếm xem những sao đi theo sao Tử Vi và Thiên Phủ là bao nhiêu?
Thân phụ tiên sinh tưởng rằng tiên sinh có đếm xong cũng trên nửa giờ. Không ngờ ông vừa vào nhà, tiên sinh đã chạy vào thưa cha rằng:
- Con đếm hết rồi. Đi sau sao Tử Vi là 5 sao, như vậy chòm sao Tử Vi có 6 sao. Đi sau sao Thiên Phủ là 7 sao, như vậy chòm Thiên phủ có 8 sao.
Từ đó tiên sinh được thân phụ hết sức truyền khoa thiên văn và lịch số.”
2. Tử vi đẩu số du nhập vào Việt Nam
Khi được du nhập vào Việt Nam, Tử vi đẩu số đã trở thành môn huyền học được nhiều người ưa chuộng. Có nhiều học giả Việt nam đã cống hiến thêm cho môn này, trong đó có Nguyễn Bỉnh Khiêm và Lê Quý Đôn. Dần dần, Tử Vi Việt Nam có thêm những dị biệt so với Tử Vi nguyên thủy của Trung Quốc.
Điểm khác nhau giữa Tử Vi Việt Nam và Trung Quốc bao gồm:
- Cách an mệnh của Tử Vi Việt Nam bắt đầu từ cung Dần, trong khi Trung quốc bắt đầu từ cung Sửu.
- Cách tính tuế hạn của Tử Vi Việt Nam tùy thuộc vào chi của tuổi người xem. Trong khi tuế hạn của Trung quốc cố định.
3. Cơ sở xây dựng tử vi đẩu số
Tử vi đẩu số là hình thức dự trắc vận mệnh con người, được xây dựng trên cơ sở triết lý của Dịch pháp (Kinh Dịch) với các thuyết âm dương, ngũ hành, can chi; cơ sở tượng số (toán học cổ đại), thiên tượng (thiên văn học cổ đại), địa lý… Dự đoán tử vi là tổng hòa của nhiều yếu tố, mỗi yếu tố mang ý nghĩa mệnh lý mới mẻ, khác lạ, độc đáo, nên độ chính xác cao, được phổ biến rộng rãi.Tử vi đẩu số - hình thức dự trắc vận mệnh vi diệu.
Đây được coi là một trong những chi phái quan trọng nhất của mệnh lý học Trung Quốc truyền thống. Lý luận này căn cứ vào năm, tháng, ngày, giờ sinh của con người để xác định ra vị trí 12 cung, lập nên lá số (mệnh bàn), kết hợp với tổ hợp các sao của mỗi cung, viện dẫn các hào quẻ trong Dịch pháp để suy đoán về vận mệnh cũng như hung cát, phúc họa của một đời người.
Thuật đoán mệnh số của tử vi đẩu số số vừa mang đậm sắc thái thần bí của vũ trụ quan Đạo gia, lại vừa sở hữu những đặc trưng cận đại như chú trọng bối cảnh xã hội và quan hệ giao tế, nên có được một địa vị nổi bật trong văn hóa thần bí Trung Quốc, chiếm ngôi vị đầu bảng trong “ngũ đại thần số” và được mệnh danh là “thiên hạ đệ nhất thần số”.
- Tử vi đẩu số được xây dựng trên các thông tin năm, tháng, ngày, giờ sinh để định ra cung Mệnh, căn cứ vào đó để suy đoán về địa vị, nhân cách, tình trạng giàu nghèo, lành dữ trong suốt một đời người. Sau đó, lần lượt định ra các cung Huynh đệ, Phu thê, Tử tức, Tài bạch, Tật ách, Thiên di, Nô bộc, Quan lộc, Điền trạch, Phúc đức, Phụ mẫu, để lập thành lá số tử vi. Xem thêm cách lấy lá số Tử vi như thế nào mới chuẩn xác?Tiếp đó, tiếp tục quan sát tổ hợp các tinh tú tại mỗi cung để suy ra mệnh lý đẩu số. Sau cùng, thông qua 4 sao Hóa (Khoa, Lộc, Quyền, Kỵ) để tìm hiểu về các xu hướng biến hóa.