(Lý do có 4 mùa trong năm? Cách tính các mùa trong năm?)
Mọi người thường nhắc đến các mùa như một cách phân biệt khí hậu trong năm, nhưng hiện tượng mùa bắt nguồn từ đâu thì lại ít ai biết. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu về mùa một cách trọn vẹn nhất.
1. Sự hình thành các mùa, tại sao có các mùa trong năm
Mùa là khoảng thời gian trong năm có đặc trưng riêng về thời tiết và khí hậu. Mùa được hình thành do Trái Đất nghiêng một góc tương đối so với mặt phẳng quỹ đạo của nó.
(Lý do hình thành các mùa trong một năm)
Trong một năm, Trái Đất sẽ có một bên nghiêng về phía Mặt trời, một bên còn lại thì lại nhận được ít ánh sáng từ phía Mặt Trời hơn. Bán cầu nhận được nhiều ánh nắng từ Mặt Trời sẽ có nhiệt độ cao hơn và bán cầu còn lại sẽ có nhiệt độ thấp.
Hai bên bán cầu sẽ trao đổi lần lượt thời gian nghiêng về phía Mặt Trời, nên trong năm sẽ có những khoảng thời gian có nhiệt độ khác nhau. Chính điều này đã sinh ra hiện tượng mùa như chúng ta đã biết.
2. Bốn mùa bắt đầu và kết thúc khi nào
Tùy theo đặc điểm của từng vùng khí hậu, mỗi nơi lại có những cách phân chia mùa khác nhau. Các quốc gia vùng nhiệt đới nhiệt độ cao quanh năm, nên họ thường chỉ phân chia thành hai mùa chính là mùa khô và mùa mưa.
Ở Ai Cập lại thường phân chia các mùa theo mực nước của sông Nile, họ có ba mùa chính: Mùa ngập lụt, mùa gieo cấy hạt và mùa thu hoạch.
Ở Việt Nam, sự phân chia các mùa được nhận biết rất rõ ở miền Bắc. Căn cứ theo sự thay đổi của thời tiết, Việt Nam thường có 4 mùa: Xuân (Tháng 1 - Tháng 3), Hạ (Tháng 4 - Tháng 6), Thu (Tháng 7 - Tháng 9), Đông (Tháng 10 - Tháng 12) tính theo Dương Lịch.
Người nông dân thường gọi các mùa theo 4 Tiết chính:
- Tiết khí mùa Xuân (bắt đầu vào khoảng 5/2 hàng năm theo Âm Lịch)
- Tiết khí mùa Hạ (bắt đầu vào khoảng 7/5 hằng năm theo Âm Lịch)
- Tiết khí mùa Thu (bắt đầu vào khoảng 9/8 hàng năm theo Âm Lịch)
- Tiết khí mùa Đông (bắt đầu vào khoảng 8/11 hàng năm theo Âm Lịch)
(Sự phân chia các mùa, phân chia tiết khí)
Thời gian bắt đầu và kết thúc của các tiết được tính dựa trên tọa độ vị trí của Mặt trời với Trái Đất. Tiết mùa xuân bắt đầu từ khi Mặt trời ở vị trí 315 độ đến vị trí 30 độ. Tiết mùa hạ bắt đầu khi Mặt trời ở vị trí 45 độ đến khi ở vị trí xích kinh 120 độ. Tiết mùa thu bắt đầu khi Mặt trời ở vị trí 135 độ đến khi ở vị trí xích kinh 210 độ. Còn lại, tiết mùa đông bắt đầu khi Mặt Trời ở vị trí 225 độ đến vị trí 300 độ.
Dựa trên sự phân chia các mùa, mọi người sẽ có những kế hoạch riêng của bản thân vào những khoảng thời gian nhất định trong năm, đặc biệt là những công việc cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố thời tiết như nghề nông.
3. Đặc điểm của bốn mùa trong năm
(Đặc điểm của từng mùa trong năm)
Mỗi mùa trong năm lại có những đặc điểm riêng về thời tiết, mỗi mùa lại có những điều thú riêng.
Mùa xuân
Nằm giữa mùa hè và mùa đông, nhiệt độ không cao hẳn như mùa hè, cũng không lạnh như mùa đông. Vào mùa xuân, nhiệt độ thường giao động trong khoảng 20 độ, thích hợp cho công việc trồng trọt của người nông dân.
Đây cũng là khoảng thời gian diễn ra nhiều lễ hội, bởi thời tiết ấm áp, mọi người lại không phải vướng bận nhiều công việc. Các cụ thường quan niệm rằng mùa xuân là mùa cây cối đâm chồi nảy lộc, báo hiệu cho một sự khởi đầu mới.
Mùa hạ
Mùa hạ là khoảng thời gian Trái Đất nhận được nhiều lượng nhiệt từ Mặt Trời nhất, có nhiệt độ cao nhất năm. Theo quan niệm làm nông, đây là lúc nhiều cây trái cho quả, mùa vụ thu hoạch đến gần. Thời gian này bạn sẽ thường xuyên cảm nhận được những cơn nắng oi bởi sự ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới, hay cơn bão mùa hè.
Mùa thu
Vào mùa thu, nhiệt độ giảm dần, không còn nắng nóng như trước. Dấu hiệu nhận biết mùa thu dễ nhất là sáng sớm sẽ xuất hiện sương mù nhẹ, buổi tối se se lạnh.
Khoảng thời gian này, cây cối bắt đầu rụng lá, chuẩn bị cho thời kỳ ngủ đông. Mùa thu cũng là mùa nhiều loài hoa nở rộ, nhiệt độ lại mát mẻ, thích hợp cho những chuyến cắm trại.
Mùa đông
Bạn sẽ nhận thấy mùa đông rõ nhất khi bạn ở miền Bắc, nhiệt độ hạ xuống giao động trong khoảng 15 độ, ánh nắng từ Mặt Trời gần như không có. Mùa đông là mùa cây cối ủ ấm cho các mầm lộc của mình để sẵn sàng nảy lộc vào mùa xuân.
Đối với một số người, họ thường thích trải nghiệm mùa đông ở vùng cao, thường hay xảy ra hiện tượng tuyết, sương muối. Vào cuối mùa đông, Trái Đất hoàn thành một chu kỳ xoay của mình, dần chuyển sang chu kỳ mới.
Cách tính các mùa bạn có thể tính theo lịch dương hay tính theo lịch âm, bởi nó không có nhiều sự khác biệt. Mỗi mùa đều có một ý nghĩa, có những nét đẹp riêng, sự hiểu biết rõ ràng về các mùa phần nào sẽ giúp ích cho công việc của bạn, đặc biệt là nghề nông.